نگاهی نقادانه به نظریۀ بخت اخلاقی برنارد ویلیامز

Authors

Abstract:

برنارد ویلیامز با جعل  اصطلاح «بخت ‌اخلاقی»  در پی آن بود تا در تقابل با این ادعا که  ارزش اخلاقی مستقل از اوضاع و احوال خارجی و از جمله بخت است، بر این ادعا و انگاره  تاکید کند که ارزش‌ها و داوری‌های اخلاقی -  تا حد زیادی - منوط و مبتنی  بر بخت‌اند. در زندگی روزمرّه،  چه‌بسا عاملان اخلاقی به سبب انجام اعمال و ارتکاب رفتارهایی نکوهش یا تحسین شوند ‌که نسبت به آنها -  دست‌کم به شکل کامل - کنترلی نداشته‌اند. در واقع، این نکوهش‌ها / تحسین‌ها تا اندازه‌ای به پیامدهای خیر یا  شوم / شرّی گره خورده‌اند که به سبب بخت سعید یا سیاه افراد برایشان حاصل شده است و این‌جاست که پای بخت ‌اخلاقی به میان می آید.  مسئلۀ بخت ‌اخلاقی از این منظر با مسئولیت اخلاقی نیز ارتباطی تنگاتنگ می‌یابد و این مسئله را پررنگ تر می‌سازد که چرا در برخی مواقع قضاوت‌های ما بر امور خارج از اراده فاعل تعلق می‌گیرد. در این مقاله ضمن طرح و تبیین  رویکرد و نظریۀ ویلیامز در باب بخت اخلاقی، به بررسی ونقد آن پرداخته شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نگاه متفاوت برنارد ویلیامز به مسئولیت اخلاقی

مقاله حاضر با نگاهی تحلیلی-انتقادی به بررسی دیدگاه برنارد ویلیامز در مورد مسئولیت اخلاقی می­پردازد. در حالیکه شهودات اخلاقی ما و نظریه­های اخلاقی­ مبتنی بر آنها مانند کانت، بر آن است که تمام انسان‌ها به لحاظ برخورداری یکسان از عقل و اختیار، از مسئولیت اخلاقی برابری برخوردارند، یعنی تحسین و سرزنش آنها مشروط به این عناصر غیرتجربی و عمل حاصل از آنهاست، برنارد ویلیامز با نگاهی ارسطو‌مآبانه، بنیان م...

full text

شانس اخلاقی از نظر برنارد ویلیامز

شانس اخلاقی از جمله بحث­های مهم در فرااخلاق است که به دلیل تعارض با اصل کنترل، ارزیابی­، قضاوت و مسئولیت اخلاقی ما را به چالش ­می­کشد. برنارد ویلیامز اولین کسی است که واژه شانس اخلاقی را به کار ­می­برد و به انگیزه نشان­دادن معانی متناقض این دو کلمه، به طور مدون و جدّی­تر از گذشتگان خود به شرح و تبیین آن می­پردازد. ویلیامز با دیدگاه کانت و پیروانش و شهودات معمول ما درباره اخلاقیات، مبنی بر اینکه ...

full text

نگاه نقادانه به نظریۀ روزنبرگ دربارۀ به‌کشی

روزنبرگ با اشاره به استشهاد مخالفان به‌کشی به «حق مسلم حیات» و «ارجمندی استقلال اخلاقی» و استناد طرفداران آن به «امکان‌ جلوگیری از سوءاستفاده» و «لزوم اجتناب از رنج درمان‌ناپذیر»، بیان می‌کند که از نظر او، مناقشۀ ایشان ریشه در واقعیات ندارد بلکه حاصل اختلاف منظرشان در قلمرو حقوق انسانی و ناشی از آن است ‌که نوع «اخلاقی» فرد انسانی تابع «نوع طبیعی» یا نوع «کارکردی»‌اش تلقی شده است. با فرض تشخص ه...

full text

بازنگری شعار برنارد ویلیامز که «باور ناظر به هدفِ صدق است»

دو تز رقیب در باب باور در ادبیات فلسفیِ اخیر وجود دارد که یکی تزِ هدفگرایانۀ باور (Teleological account of belief) و دیگری تِزِ هنجارینگی باور(Normative account of belief) نامیده می‌شوند. هم مدافعان تز هدفگرایانۀ باور و هم اکثرِ مدافعان تز هنجارینگی باور، نظریه‌های مذکور را به عنوانِ تفسیری از شعار برنارد ویلیامز ( Bernard Williams۱۹۷۳م) تلقی می‌کنند.1 شعار ویلیامز درباره باور آن است که «باور ناظر ب...

full text

بخت منتج اخلاقی و حقوق کیفری

بخت اخلاقی مفهومی نو در فلسفۀ‌ اخلاق است که ارزیابیهای متداول اخلاقی را به چالش می‌کشد. شهود اخلاقی انسانها حکم می‌کند که افراد تنها در قبال امور تحت کنترلشان مورد ارزیابی قرار گیرند؛ این در حالی‌ است که نتایج اعمال افراد با آنکه در کنترل آنان نیست، در قضاوتهای اخلاقی مؤثر است. این مسئله در حقوق کیفری به این پرسش دامن زده است که: آیا افراد در برابر نتایجی که کنترلی بر آن نداشته‌اند، مسئولند؟ مو...

full text

بازنگری شعار برنارد ویلیامز که «باور ناظر به هدفِ صدق است»

دو تز رقیب در باب باور در ادبیات فلسفیِ اخیر وجود دارد که یکی تز هدفگرایانۀ باور (teleological account of belief) و دیگری تِز هنجارینگی باور(normative account of belief) نامیده می شوند. هم مدافعان تز هدفگرایانۀ باور و هم اکثرِ مدافعان تز هنجارینگی باور، نظریه های مذکور را به عنوانِ تفسیری از شعار برنارد ویلیامز ( bernard williams۱۹۷۳م) تلقی می کنند.1 شعار ویلیامز درباره باور آن است که «باور ناظر به...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 1

pages  129- 150

publication date 2017-07-18

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023